Оюунлаг залуус - “Ле Мон”-чуудын бахархал
Оюунлаг ирээдүй- Эх орны бахархал

Сүүлийн 4 жил ОХУ-д суралцаж байгаа залуучуудын дунд чөлөөт цаг, эрдэм шинжилгээ, судалгааны олон талт үйл ажиллагааг тасралтгүй амжилттай зохион байгуулсаар ирсэн “Ле Мон” клубын 2016 оны хамгийн сүүлийн оюуны хурд хүч, авхаалж самбаа, тэдний хөгжилд зориулсан үйл ажиллагааны отгон нэгэн арга хэмжээ нь “Ухаанаа уралдуулцгаая” тэмцээн байлаа. Тус тэмцээн нь 2016 оны 5 дугаар сарын 22-нд Москвагийн сурган хүмүүжүүлэх улсын их сургуулийн сурган, сэтгэл судлалын факультет дээр амжилттай зохион байгуулагдаж өндөрлөлөө.
Жил бүрийн эрдэм шинжилгээ онол практикийн бага хурлаар эрдэм шинжилгээний илтгэл биш, зохион бичлэг, эссе, уран илтгэлийн түвшинд бичигдсан материалуудтай олон суралцагч оролцох хүсэлтэй илэрхийлдэг ч хурлын шаардлагыг хангахгүй байна гэдгээр буцаагддаг байсан. Энэ байдлыг харгалзан үзэж 2015 оны 3 дугаар сард анх удаа Б.Номингийн санаачлагаар уран илтгэлийн тэмцээнийг зохион байгуулж байсан ба энэ удаад уг арга хэмжээг илүү өргөтгөн суралцагчдын хэл яриа, сэтгэхүйн хөгжил, ой тогтоолтыг шалгасан даалгавруудыг нэмэн “Ухаанаа уралдуулцгаая” нэртэйгээр зохион байгууллаа.
Тэмцээний зорилго нь залуусын чөлөөт цагийг үр бүтээлтэй өнгөрөөх, тэдний багаар ажиллах ур чадварыг нэмэгдүүлэх, харилцан мэдээлэл солилцон хамтран хөгжих боломжийг олгох, залууст тулгамдаж буй асуудлыг дэвшүүлэн тавьж, шийдвэрлэх арга замуудыг хэлэлцэх, олон нийтэд түгээх явдал юм. Тус үйл ажиллагааг албан ёсоор “Мөнх тэнгэр” монгол ахан дүүсийн холбоо ТББ –н тэргүүн Д. Амарбаясгалан ивээн тэтгэлээ.
Дашрамд хэлэхэд “Мөнх тэнгэр” монгол ахан дүүсийн холбоо ТББ нь Монгол оюутан залуусын оюуны хөгжилд бодит хувь нэмэрээ оруулан санхүүгийн тусламж үзүүлэн хамтран ажилладагт нийт “Ле Мон”-чуудынхаа өмнөөс талархал илэрхийлье.
Алдсанаасаа сургамж авч, ахин дэвшихийн төлөө хамтдаа байж чаддаг зохион байгуулах багийн бүх гишүүдэдээ талархлаа илэрхийлье /Г. Билгүүн, Б. Хулан, Л. Долгормаа, Ж. Отгонгэрэл, Б. Мөнхсайхан, О. Сундуйжав, Н. Баттөмөр, Б. Энхмаа/.
Бид суралцаж буй мэргэжил, хийж буй үйл ажиллагаагаа сайжруулан ажиллахыг хичээдгийн үлгэрийг өнөөдрийн тэмцээнийг хөтлөн явуулсан Б. Хулангаасаа харж болохоор байлаа. Тэрээр аргагүй л ирээдүйн сэтгүүлч хүн гэдгээрээ бүгдийг манлайлан зохион байгуулж, хором ч алдалгүй үйл ажиллагаагаа хөтлөн явуулж байсан нь үнэхээр бахархмаар санагдлаа.
Тус тэмцээний үнэ цэнийг нэмэгдүүлэх үүднээс 16 жилийн туршлагатай илтгэлийн их мастер Константин Маномуж уригдан оролцож, залууст илтгэх ур чадварын тухай товч тодорхой, оновчтой мэдээлэлийг хүргэсэн бөгөөд түүний хэлснийг манай залуус ч маш чадварлагаар ашиглан бусдын өмнө өөрийгөө илэрхийлэх, сонсогчдын анхаарлыг татаж, өөрсдийн ярианы үнэ цэнэ, ач холбогдлыг бүрэн илэрхийлж байсан нь монгол залуус аливаад дасан зохицох чадвартай, мэдлэгийг ч чадвар болгон богино хугацаанд өөрийн болгон хэрэгжүүлж байсан нь бахархалтай байлаа.

Тэмцээн нь гурван үе шаттай явагдсан бөгөөд эхний шатанд багууд “Эссэ” бичлэгийн төрлөөр, хоёрдугаар шатанд сэтгэхүйн хөгжил, ой тогтоолтын чадварыг шалгах даалгавар байсан ба залуус маань яахын аргагүй задгай сэтгэлгээтэй монголчуудын үр сад гэдгээ батлан тус даалгавруудыг маш амжилттай гүйцэтгэж байв. Жишээ нь: утгын зөрөөтэй, том жижиг үсгээр бичигдсэн 60 үгнээс 50-55-г богино хугацаанд тогтоож оюуны чадвар маш өндөр гэдгээ бас ахин харууллаа. Мөн сэтгэхүйн бодлогуудыг ч маш амжилттай гүйцэтгэж байсан юм.
Тэмцээнд нийт 5 баг 3 гишүүдийн бүрэлдэхүүнтэй оролцсон бөгөөд нэг сургуульд суралцагчдаас гадна өөр өөр сургуульд суралцдаг оюутнууд баг үүсгэн оролцсон нь содон байлаа.Шүүгчдийн нэгдсэн дүнгээр:
Тэргүүн байр: Москвагийн санхүүгийн их сургуулийн “Хадаан” баг /С. Дашзэвэг, П. Дэлгэрэх, Б. Хулан/ ,
Дэд байр: Тимирязевийн нэрэмжит ХААИС /Оюунзаяа/, Москвагийн эдийн засаг статистикийн дээд сургууль /Баярцэцэг/, /Тэнгис/ нар “UNIQUE” баг, Гутгаар байранд Цэргийн их сургуулийн “Соёмбо” баг /Эрдэнэбат, Г. Цэрэннадмид, Хишигсүрэн/ нар орлоо.
Тэмцээний шүүгчдийн багийн бүрэлдэхүүнд: “Мөнх тэнгэр” монгол ахан дүүсийн холбоо ТББ –н тэргүүн Д. Амарбаясгалан, ХЗХ-ийн хэрэглээний хэд шинжлэлийн секторын ЭША, улс түмний найрамдлын их сургуулийн аспирант Г. Өнөржаргал, Москвагийн сурган хүмүүжүүлэх улсын их сургуулийн аспирант сэтгэл зүйч, багш Б. Энхмаа нар тус оролцон тэмцээнийг шүүн явууллаа.
Хүний нутаг гүний хошуунд их жанжин Д. Сүхбаатарын хэлсэн “Аливаа хүн сурах чиглэлийг эрхэм болговоос хандах зүг өөрөө тогтоно” гэдгийг уриа болгон ихийг сурч, мэдлэг чадвартай, байгаагаа сайжруулан далайцтай сэтгэж, жижгийг алгасахгүйгээр хөгжлийн оргилд хүрэх хүсэлтэй залуус мөн ч олон байна даа. Юу санасан есөн хүсэл тань биелэх болтугай.